Oma

De keuken bestaat uit niet veel meer dan een oud fornuis, heel veel pannen en verse ingrediënten. Met haar oude voeten in de versleten slippers staat ze op de stoffige vloer, verse groentes te snijden. Het huis ruikt naar gekookte rijst, en op een tafeltje in de keuken staat een grote glazen kan waarin huisgemaakte gember-rijstwijn wordt gestookt. In de hoek spelen haar 2 kleinkinderen, het ventje draagt een voetbal shirt van een Europese club. In de andere hoek produceert, naast het kleine kitsche huis altaar, een televisie een krakend geluid. Een grote vlam verschijnt als ze het vlees in de pan mikt, waarna ze de verse groenten erbij gooit. Het huis vult zich met geuren van heerlijk eten. Ze is een jaar of 65 deze dame, en reeds oma van een heel gevolg. Haar kinderen zijn in de stad om de familie van inkomsten te verzekeren, terwijl zij met haar man voor de kleinkinderen zorgt.

Krijger

Het is heet, het midden van de dag, en ze heeft geen idee hoe lang ze al niets heeft gegeten en gedronken. Haar benen voelen zwaar en haar huid zit vol met schrammen. Ze zit in de modder, en kijkt om zich heen naar de waanzin die zich hier afspeelt. ‘Onze geboortegrond is niet zoveel van elkaar verwijderd, en toch maken we elkaar het leven letterlijk onmogelijk’. Zeven personen uit haar unit zijn de afgelopen dagen al omgekomen, en nog vijftien zijn er zwaar gewond. Het beeld van haar dierbare vriendin, daar liggend in de modder als een stuk oud vuil, roept een enorme woede en strijdlust op. Ze is er zelf, vooralsnog, redelijk goed vanaf gekomen. Opgeven is geen optie, er moet strijd geleverd voor haar land en voor waar ze voor staan, al lijkt dat in dit perspectief allemaal niet meer zo belangrijk. Moed verzamelend, strijdlustig en wanhopig tegelijk pakt ze haar geweer om haar weg richting het front te vervolgen. Deze vrouw, ze is een jaar of 65, zou een oma van een heel gevolg aan kleinkinderen kunnen zijn…

Oma of Krijger

Oorlog en bezetting, de Vietnamese geschiedenis kent bijna niet anders. Bezetting door of oorlog met China, Frankrijk, Japan en de VS. Een gruwelijke oorlog tussen het communistische noorden en het meer pro-westerse zuiden van Vietnam, waar o.a. de VS tevens bij betrokken was. In het Woman’s Museum in Hanoi worden verhalen verteld over de rol van de vrouw in Vietnam. Een deel van de tentoonstelling gaat over vrouwen die een rol speelden in de onafhankelijkheidsstrijd, in de strijd tegen de bezetting, en deels ook in de strijd tegen de ‘eigen bevolking’, ‘the warriors’.

Door de aanblik van één van deze vrouwen werd ik gegrepen. Ze moet een jaar of 65 geweest zijn, al kan ik me voorstellen dat alle ellende en zorgen haar ouder hebben doen lijken. Met de indrukken die we al verkregen hebben als het gaat over het dagelijks leven van mensen in dit deel van Zuid-Oost Azië, realiseerde ik me dat haar rol als ‘krijger’ (gelukkig) ver weg ligt van de gemiddelde rol van een oma hier in deze tijd. Het enige verschil echter is dat ze een aantal decennia eerder geboren is.. op ‘de verkeerde plek’. Je hebt geen enkele stem in de locatie waar en situatie waarin je geboren wordt, en toch kan het zo’n enorme invloed hebben op wie je bent, wie je kúnt zijn. En in het geval van deze krijger misschien ook wel wie je moét zijn.

Mijn dankbaarheid voor het op kunnen groeien, kunnen ontwikkelen, plezier kunnen hebben, kunnen leren, leven en werken in een omgeving zonder oorlog, is groot. Waar vrijheid en stabiliteit de norm is. Waar ik geen honger heb gekend, geen krijger heb hoeven zijn. Niemand zou de keuze maken geboren te worden in een gebied waar honger is, waar conflict is, waar strijd gevoerd moet worden. Waar je een krijger moet zijn, in plaats van een oma.

Alle foto’s in deze post zijn van de fotograaf Réhahn. Deze foto’s maken deel uit van de serie ‘Hidden Smile’, waar een deel van tentoongesteld werd in het Woman’s museum in Hanoi. Prachtige beelden! Bekijk vooral zijn website.

Tweet